Πίσω στη Κορυφή

foto1 foto2 foto3 foto4 foto5
Ώρα για σχολείο!

7° Γυμνάσιο Χαϊδαρίου "Νέα Φώκαια"

διπλοῦν ὁρῶσιν οἱ μαθόντες γράμματα

Οδηγός πλοήγησης

         Πολλοί λαοί έλαμψαν στη διάρκεια του ιστορικού γίγνε­σθαι. Κάθε λαός έχει να προ­σφέρει υπερήφανος κάτι δια­φορετικό στην ανθρωπότητα. Όλοι οι πολιτισμοί, όπως παρουσιάζονται μέσα στον ιστορικό χρονοτόπο, αναπτύχθηκαν, άκμα­σαν και εκφυλίσθηκαν, προβλήθηκαν, αφομοίωσαν άλλους λαούς ή αφομοιώθηκαν, χάθηκαν μέσα στα ορμητικά νερά του Χρόνου ή κάποιοι άλλοι άφησαν άσβεστα τα ίχνη της παρουσίας τους και την ιδιαίτερη σφραγίδα της προσφοράς τους στην Αιωνιότητα. 

          Η ιδιαιτερότητα ενός λαού, η κοινωνική του οργάνωση, η οικονομική του υποδομή και οι παγκό­σμιες συγκυρίες αποτελούν πάντοτε το εύφορο έδαφος για την καλλιέργεια πο­λιτισμού με κλασσική και διαχρονική επίδραση προς τις μελλοντικές γενεές των ανθρώπων.

           Η προσφορά κάθε λαού αξιολο­γείται από το κατά πόσο ήταν βασική ή δευτερεύουσα, αν δηλ. ήταν διαχρονικά χρήσιμη ή όχι για την ποιότητα ζωής και ωφέλιμη για την ανθρώπινη οντότητα. Όλες οι μορφές κουλτούρας και γενικότερα πνευ­ματικού πολιτισμού είναι σπουδαίες εκ­φράσεις του ανθρώπινου πνεύματος. Η διαφορικότητα των πολιτισμών έγκειται στις διάφορες χρονοτοπικές συνθήκες ενη­λικίωσής τους.

         Όλους αυτούς τους πολι­τισμούς είναι άδικο να επιχειρήσουμε να τους αξιολογήσουμε κάθετα και ιεραρχι­κά συγκρίνοντάς τους, κι' αυτό γιατί πρέπει να ληφθούν υπόψη εκατοντάδες παράμετροι, πράγμα δύσκολο για να εί­ναι αντικειμενικό. Παρ' όλ' αυτά όμως, θέτοντας ως αυστηρά κριτήρια σύγκρισης την ποιότητα, την πληρότητα, τη διαχρονικότητα και το βάθος - πλάτος των πολιτισμών, θα αντιλαμβανόμασταν, απ' την αρχή της σύγκρισης, ότι ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός είναι ο πιο επαρκής  ανθρωποκε­ντρικός πολιτισμός της ανθρωπότητας.

          Οι αρχαίοι Έλληνες με την εκπληκτι­κή ανάταση του πνεύματός τους συνέλα­βαν και καθόρισαν τις εσωτερικές ανά­γκες, τις αγωνίες και τα μεγάλα προβλή­ματα του ανθρώπου ως οντότητας ηθι­κής, πολιτικής, λογικής, ψυχικής, κοινω­νικής και δημιουργικής.

Διαμόρφωσαν συγκεκριμένα και σε αρμονικό σύνολο, το χάος των συναισθημάτων, των αντιλή­ψεων, των αξιώσεων του ανθρώπου, δη­μιουργώντας φιλοσοφικά συστήματα που αντέχουν στο χρόνο,  αναπτύσσοντας  συγχρόνως γνώσεις και διαπιστώσεις εκπληκτικές και προωθημένες σ' όλα τα πεδία των επι­στημών.

Τα κοινωνικά συναισθήματα, οι ανθρώπινες αρετές - επιθυμίες - ανάγκες προήχθησαν σε θεότητες.

             Η πυρηνική αλλά και η περιφερειακή σκέψη των Αρχαίων είχε πάντα ένα σκεπτικό, ένα σκοπό: να υπηρετεί τον άνθρωπο, να γνωρίσει ο άνθρωπος τον εαυτό του, να αναπτύξει πλήρως και επαρκώς τη σκέψη του δια του λόγου. Η αξία της ανθρώπινης οντό­τητας, η θεοποίηση της σκέψης, οι κοινω­νικές αξίες της δημοκρατίας ήταν ο πρώ­τος και εφαλτήριος στόχος κάθε πολιτι­στικής δημιουργίας του αρχαίου Έλληνα, η οποία απέβλεπε στην ποιότητα ζωής και την ολοκλήρωση του ανθρώπου ως αξίας υπερτάτης. Η αξία δηλ. του ίδιου του αρ­χαιοελληνικού πολιτισμού έγκειται στο ότι μέχρι σήμερα θεωρείται, και είναι, ο πιο ολοκληρωμένος ανθρωποκεντρικός πολιτι­σμός που έλαβε χώρα στον κόσμο, καθόσον  οι διαχρονικές επιρροές και η γοητεία του είναι ισχυρές, αναγκαίες και κλασσικές ακόμα και σή­μερα Δε θα τολμήσω όμως απόλυτα να πω ότι ήταν και ο πληρέστερος, ο ιδανικός πολιτισμός, καθόσον η θέση της γυναίκας, η εκμετάλλευση δούλων και άλλα, είναι στοιχεία που τον αμαυρώνουν, θυμίζοντας τα υποτιμητικά στοιχεία του δικού μας σύγχρονου πολιτισμού.

   Συνολικά όμως παρασάγγας απέ­χει απ' τις μονόπλευρες εκφράσεις του σύγχρονου μηχανοκεντρικού πολιτισμού των πλαστών αναγκών, των εμπορικών προτύπων, των συγκεχυμένων ιδεολογιών, των αντιφατικών και υπο­βαθμισμένων οραμάτων,  απ' το σύγχρονο αντιανθρώπινο πολιτισμό με τους παθη­τικούς προς τα δημοκρατικά ιδεώδη πο­λίτες, τους στεγνούς από πνευματικά εν­διαφέροντα ανθρώπους, τέτοιους που με την εσωτερική τους κενότητα, το αίσθη­μα του ανικανοποίητου και του άγχους, την ηθική χαλάρωση τους, να αποτελούν σί­γουρα τον ανάγλυφο διάκοσμο του κακό­γουστου ναού αξιών που στεγάζει θεοποιημένο το σύγχρονο αλλοτριωμένο και βάρβαρο ανθρώπινο πνεύμα ? το Πνεύμα, τον ανθρώπινο Νου, τα μονοπάτια του οποίου τόσο μελέτησε,  τόσο λάτρεψε και θεοποίησε ο Έλληνας, καθ' ότι ήταν Έλλην και όχι βάρβαρος, ήταν άνθρωπος φορέας και δημιουργός ιδεών και  πολιτισμού που διαμορφώνουν τον άνθρωπο σε όν χαρίεν.

      Δεν υπάρχει επιστημονικός τομέας αναζήτησης ή χώρος ενδιαφερόντων και προβληματισμού που ο Έλληνας να μη συγκινήθηκε για ενασχόληση, χωρίς να ενδιαφέρεται για κερδοσκοπία και υλικά οφέλη από αυτόν, παρά μόνο για τη θε­ραπεία και τη συγκίνηση της γνώσης και της ψυχής. Ο Έλληνας ασχολείται, κατα­ναλώνεται, αναζητά τη γνώση, τον προ­βληματισμό και τη σκέψη, όχι για να κερ­δίσει αλλά για να ολοκληρωθεί μέσω αυ­τής. Κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο στο σύγ­χρονο δυτικό αμερικανοποτισμένο κόσμο, που όλες οι λέξεις στο λεξικό των πνευ­ματικών εννοιών και αξιών μαζί με την εξήγησή τους προβάλλουν παραδίπλα και την τιμή κόστους και πωλήσεως.

    Πώς είναι δυνατόν να κάνουμε λόγο για σύγχρονο πολιτισμό όταν η φωτιά του πνεύματος είναι αδύναμη και μισοσβησμένη, όταν το νερό στο ποτάμι του πνεύματος και της ανθρωπιάς έχει στερέ­ψει ή όπου αφήνεται και ρέει, είναι δηλητηριασμένο από τις σκοπιμότητες, την απόγνωση και την ιδιοτέλεια, όταν στο πνευματικό γίγνεσθαι κυριαρχεί η ηθικοφάνεια και όχι η ηθική, η δοκησισοφία και όχι η σοφία, όταν τα δημιουργικά προσωπεία του σύγχρονου πνεύματος εί­ναι η παράνοια, η αλλοτριωτική μιζέρια και τα επι­τεύγματα εντυπώσεων, και όχι το πρόσω­πο της Δημιουργίας που ήταν το άγγισμα και το μεγαλείο ψυχής του αρχαίου ελλη­νικού πολιτισμού.

 

ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΛΑΤΣΟΡΑΣ

7° Γυμνάσιο Χαϊδαρίου © 2024